Obchody Dni Papieskich na Podolu

XIX. Dzień Papieski, który przypomina rocznicę wybrania Karola Wojtyła na Stolicę Piotrową odbył się na winniczyźnie. Z tej okazji Konsulat Generalny Republiki Polska w Winnicy zorganizował koncert chóru Bazyliki Archikatedralnej Św Jana Chrzciciela w Warszawie Cantores Minores.

Jak informowaliśmy wczoraj chór wystąpił w Stryżawce i Woronowicy.

Dzisiaj natomiast polscy muzycy śpiewali w Żmerynce, a także podczas mszy świętej w Murafie.

W obchodach wzięli udział przedstawiciele Konsulatu Generalnego Republiki Polska w Winnicy na czele z Konsulem Generalnym panem Damianem Ciarcińskim.

W słowie wstępnym przed koncertem pan Damian powiedział, że 16 października wspominamy ten ważny moment, kiedy to Polak Karol Wojtyła został wybrany na Stolicę Piotrową:

— „Niech zstąpi Duch Święty i odnowi oblicze ziemi. Tej ziemi!” Takie słowa podczas swojej pierwszej pielgrzymki do Polski wypowiedział Jan Paweł II w Warszawie 40 lat temu. To były słowa przełomowe, bo rzeczywiście przyniosły one odnowienie Polski, zerwanie z komunizmem, wielką wiarę dla Polaków, że może będą żyli w wolnym, niepodległym państwie. Jan Paweł II — osoba, która uczyniła dużo dla Polski, ale też dla Ukrainy. Obchodzimy już 41. rocznicę wybrania Jana Pawła II na papieża. I to jest dobra okazja wspominać go. Dzisiaj spotykamy się w Murafie, w Żmerynce, wczoraj spotykaliśmy w Stryżawce, Woronowicy, gdy wspominamy tę wspaniałą postać. I to także dobra okazja, żeby mogli się nam zaprezentować najlepsi muzycy z Polski. Mamy okazję gościć u nas chór archikatedry warszawskiej Cantores Minores. Ci wspaniali mężczyźni nie są obojętni, czy liturgia ma ładną obramę, czy też nie, gdy widzimy, że stawiają na najwyższy poziom muzyczny. To taki mały wkład w pamięć o Janie Pawle II.

Henryk Grocholski, Prezydent Zarządu Stowarzyszenia Śpiewaków Cantores Minores, potomek rodziny Grocholskich, którzy od wieków mieli posiadłości w Winnicy i okolicach, opowiedział CREDO historię swojej rodziny:

– Przyjechałem na Podole z moim chórem, archikatedry warszawskiej, w którym śpiewam już prawie 30 lat, prowadzonym przez Franciszka Kubickiego, a także z promocją książki „Pieśni, które śpiewali Grocholscy z Piętniczan oraz Strzyżawki na Podolu“, która odbyła się w ostatni piątek w Winnicy. A stąd właśnie wynika cała historia rodziny.

Grocholscy mieszkali na Podolu ponad 300 lat. Marcin Grocholski był jeszcze za czasów I Rzeczypospolitej ostatnim polskim wojewodą bracławskim i posiadał majątki w Winnicy i okolicach, a także w Czerwonej, Hrycowie lub Tereszkach na Wołyniu. Niestety po wybuchu rewolucji październikowej nasza rodzina zmuszona była na zawsze opuścić te tereny. Tutaj w Stryżawce jeszcze urodził się mój dziadek, ale musiał wyjechać z całą rodziną i do dziś rodzina mieszka na terenie Polski.

Mimo to, że dawno opuściliśmy te tereny, nadal więź emocjonalna jest silna. Staramy się w miarę często przyjeżdżać. W naszych archiwach domowych zachowało się dużo dokumentów, zdjęć, które staramy się publikować. Współpracujemy bardzo blisko z Centrum Historii Winnicy, z panem Oleksandrem Fedoryszynem, profesorem Jurijem Lechunem, mamy też dobre stosunki z władzą miasta Winnicy. Ostatnio nawiązaliśmy dobry kontakt z konsulatem RP, który pomógł w przyjeździe chóru, jak też wydaniu książki.

Z tego co pozostało na Podolu to kilka budynków, części pałaców, a w Woronowicy odnowiony cały pałac, wielka liczba świątyń jak to sobór prawosławny w Winnicy, wcześniej kościół dominikanów fundowany przez Michała Grocholskiego i jego małżonkę. Zaraz jedziemy do Murafy, tam jest kościół zbudowany przez Joachima Potockiego i jego żonę również Grocholską. I tam w kościele jeszcze można zobaczyć nasz herb rodzinny. W Woronowicy jest kościół św. Michała również fundowany przez Grocholskich, w Stryżawce — kościół fundowany przez Grocholskich i przywrócony do życia przez miejscowych katolików.

Pan Henryk opowiedział, że Grocholscy zawsze mieli dobry kontakt z Ukraińcami:

— Gdy chodzi o kontakty obu narodów moi krewni byli Polakami, ale zawsze mieli dobry kontakt z Ukraińcami, którzy mieszkali na tych terenach. Od wielu lat starali się prowadzić działalność społeczną i nie tylko na rzecz Polaków i katolików, ale też fundowali cerkwi prawosławne, fundowali pewny rodzaj stypendiów naukowych. Na przykład jeden ze znanych XIX-wiecznych malarzy ukraińskich Jan Zasidatel został wykształcony dzięki funduszom mojego pradziadka Tadeusza Grocholskiego, a teraz jego pracy są w muzeum sztuki w Winnicy.

Cieszę się temu, że związki te mogą być podtrzymywane.

Pół roku temu sam zacząłem uczyć się ukraińskiego, żeby na tych terenach móc się jakoś wysławiać i w ten sposób pokazywać, jak ważne dla mnie te historyczne związki są, które w jakimś stopniu staramy się przenosić w teraźniejszość. Moi przodkowie biegle mówili w języku ukraińskim. Mój przodek Zdzisław Grocholski prowadził bank dla włościan w Winnicy i posługiwał się tam jako językiem oficjalnym językiem ukraińskim. Był też wydawcą czasopisma w języku ukraińskim na początku XX wieku. Mam nadzieję, że jeszcze nie raz będzie mi dane na te tereny przyjechać i choć w małym stopniu coś dla pamięci czy dla ludzi tutaj mieszkających zrobić.

O tym, co czuje przyjeżdżając na Podole, powiedział tak:

– To oczywiście duże emocje, szczególnie z tego względu, że bardzo interesuję się historią. Dużo czytałem o historii tych terenów, dużo wspomnień rodzinnych, oglądałem dużo zdjęć. Jako że pamięć jest bardzo mocno u nas i mocną uwagę do pamięci przywiązujemy i przekazujemy ją, dlatego czuję bardzo silne wzruszenie, będąc tutaj, jakiego w Polsce nie mam. Takie bardzo specyficzne poczucie, gdy myślę o dobrych i też tragicznych chwilach, które moi bliscy tutaj przeżywali.

Dni Papieskie na winniczyźnie obchodzone już przez wiele lat. W ubiegłych latach uroczystości najczęściej odbywały się w Winnicy. Podczas pierwszego Dnia Papieskiego w Winnicy został poświęcony pomnik świętego papieża, a także uroczyście otwarto Centrum Jana Pawła II. W tym roku w Murafie jeszcze była przygotowana wystawa o Janie Pawle II.

Czytaj także: Dni Papieskie na Podolu. Koncert Сhóru Warszawskiego